۴۰ مطلب با موضوع «مبانی علم باستان شناسی» ثبت شده است

استخراج شواهد باستان شناسی از تصاویر ماهواره ای

باستان شناسان به خوبی می دانند که آثار مختلف باستان شناسی قابل مشاهده_مثل خاک،علایم کاشت، علایم سایه و نشانه های مرطوب_ شواهد بسیار مهمی هستند که نشان دهنده وجود بقایای باستان شناختی از فضا هستند. این علایم به علت شرایط مختلف جغرافیایی و توپوگرافی در مقایسه با محیط اطراف خود، قابل مشاهده هستند. علایم خاک می تواند در رنگ، شکل و یا بافت خاک ظاهر شود. به منظور شناسایی این ویژگی های دفن شده، از انواع تصاویر سنجش از دور استفاده شده است از جمله عکس های هوایی، تصاویر فضایی و رادار ، تصاویر لیدار  همچنین تصاویر طیف سنجی. اخیراً باستان شنان به شناسایی ویژگی های باستان شناختی با بکارگیری تصاویر با رزولوشن بالا علاقه مند شده اند که با تصاویرتجاری ماهواره ای امکان آن فراهم شده است.

کارایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در باستان شناسی چشم انداز

از آنجایی که GIS سازماندهی فضایی داده ها و ابزارها را برای تحلیل داده های فضایی یکپارچه کرده است ، یک ابزار ایده آل و همه کاره برای مطالعه  چشم اندازها است GIS تقریباً بلافاصله توسط باستان شناسان به عنوان یک ابزار در دسترس استفاده شد.گرین این گونه مطرح کرد کرد که تنها رویکردهای باستان شناختی مبتنی بر چشم انداز می تواند به طور کامل مزایایی برای پیشرفت نظری باستان شناختی داشته باشد (Green,1990: 5). و نه تنها رویکردهای مبتنی بر چشم انداز می تواند به طور کامل GIS را در میدان قرار دهد ، بلکه یک اجماع کلی وجود دارد که GIS یک ابزار قدرت مند  برای مطالعه چشم اندازها است به دلیل توانایی آن برای تحلیل فضا ،زمان و فرم به صورت همزمان(ibid: 356).

تصاویر ماهواره‌ای برای مطالعات باستان‌شناختی

باستان شناسان به خوبی می دانند که آثار مختلف باستان شناسی قابل مشاهده_مثل خاک،علایم کاشت، علایم سایه و نشانه های مرطوب_ شواهد بسیار مهمی هستند که نشان دهنده وجود بقایای باستان شناختی از فضا هستند.

۱ نظر

مدل و باستان شناسی

مدل توصیفی در ابعاد چشم انداز طبیعی، جغرافیای تاریخی، راه‌های باستانی و به دلیل اهمیت موضوع در بخشی جدا به هیدرولوژی ناحیه می‌پردازد. هر یک از مفاهیم فوق نقش مهمی را در این مدل توصیفی ایفا می‌کنند. کارایی مدل توصیفی جدا از کمک به شناخت ابعاد مختلف درگیر در منطقه مورد مطالعه، کمک شایانی به فرایندهای تحلیلی نهایی در مدل نهایی خواهد کرد. بخش عمده‌ای از اطلاعات این مدل برگرفته از منابع تاریخی و کتابخانه‌ای است که ترکیب با اطلاعات باستان‌شناختی به نتیجه منتهی خواهد شد.

تاریخچه مختصری از GIS در جهان و ایران

سیستم های اطلاعات جغرافیایی قبلاً به شکل نقشه های دستی و داده های آماری وجود داشته و مورد استفاده قرار می گیرفته است . ولی بنیاد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به شکلی که امروزه از آن آگاهی داریم و استفاده می کنیم را می توان در سیستم های اطلاعات اطلاعات جغرافیایی کانادا در سال 1964 جستجو کرد که مشخص شد می توان از کامپیوتر برای تجزیه و تحلیل داده های رقومی و نقشه ها استفاده کرد بنابراین تولید GISنوین به سال های اولیه دهه 1960 بر می گردد (صارمی و عسگری،1383: 6).

تاثیر نظریه چشم انداز بر باستان شناسان

برای باستان شناس، مفاهیم نظری عملکرد ،پویایی و ساختار اجتماعی از واقعیت مفاهیم انبوهی هستند که خودشان را به آسانی برای تفسیر واقع گرایانه رکوردهای مادی گذشته قرض نمی دهند . بنابراین ، برنامه های باستان شناسی نظریه چشم انداز به طور چشمگیری با محدودیت های بسیار واقعی از فرم تفسیرهایی بر پایه رکوردهای مغرضانه و محدود شکل گرفته است . بنابراین ،  باستان شناسان نظریه چشم انداز کاربردی را در روش های مجزایی دارند که پاسخگوی گرایش های گسترده در انسان شناسی و علوم اجتماعی پیوسته هستند؛ مشروط به اینکه ماهیت مادی رکورد باستان شناختی حفظ شود .

مشاوره GIS در انجام پروژه های باستان شناسی

سیستم  اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک علم یا یک ابزار زمینه های بسیاری را پیش روی باستان شناسان قرار داده است . رویکردهای نوین در علم باستان شناسی استفاده از GIS را در پروژه های علمی اجتناب ناپذیر کرده است با این وجود استفاده درست از قابلیت های این سیستم ها منوط به شناخت قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی در زمینه باستان شناسی است . پروژه های باستان شناسی مبتنی بر GIS با ایجاد زمینه ها و رویکردهای متفاوت ، تحلیل ها و بیان های جدیدی را به باسان شناسان ارائه داده اند . در این رویکرد باید دانست که چه ابزار یا قابلیتی برای پروژه مورد نیاز است تا بتوان با انتخاب آن در پیشبرد نظریه های باستان شناسی ، نه در آیجاد آنها ، موفق و حرکت مثبتی انجام داد.

ارتباط برای مشاوره GIS پروژه های باستان شناسی مبتنی بر سیستم طلاعات جغرافیایی :

Heydari.Reza@Ymail.com

با آرزوی موفقیت برای دوستان بزرگوار

۳ نظر

آینده کاربردهای GIS در باستان شناسی چشم انداز

هدف این مقاله ارزیابی این بود که آیا جی ای اس می تواند به پیشبرد چشم انداز و دیگر تئوری های باستا شناسی کمک کند؟  برخی از ادعاها بیش از حد خوشبینانه درباره اینکه چطور جی ای اس می تواند به راحتی تئوری جدید را توید کند به نظر می رسد  با توجه به فقدان  سوابق روشن  و مثبت در تولید تئوری بی اساس است . جی ای اس نمی تواند

ساختار اجتماعی جامعه صفوی

جامعه صفوی هرمی شکل بود که در راس آن شاه قرار داشت و مردم عادی در قاعده ی هم جای می گرفتند (نوایی و غفاری فرد،1389: 299) .شاه عزل و نصب کلیه مقامات را بر عهده داشت (ترکمان،1382 : 1089) . شاه عباس به کشوری حکومت می کرد که از سه گروه قومی بزرگ تشکیل می شد:خانواده های قدیمی و سرشناس فارس که مناصب دولتی و دیوانی را در اختیار داشتند ،قبایل ترکمن که پایگاه اصلی صفوی بودند و فرماندهان سپاه و فرمانداری ایالت ها را بر عهده داشتند و نخبگان جدیدی از گرجی های مسیحی و ارامنه و چرکس ها(فوران،1378: 47) .

ساختار اجتماعی دوره قاجار

بافت اجتماعی جامعه ایران در عصر قاجار نمونه ای از یک جامعه عشایری وایلی است . مناسبات ایلی وعشایری در سرتاسر دوره حاکمیت دودمان قاجار در ایران رواج داشته و عشایر در سرتاسر آن پراکنده بوده اند.دکتر رضا شعبانی درکتاب (مبانی تاریخ اجتماعی ایران )  می نویسد:

۱ نظر