ساختار اجتماعی جامعه صفوی

جامعه صفوی هرمی شکل بود که در راس آن شاه قرار داشت و مردم عادی در قاعده ی هم جای می گرفتند (نوایی و غفاری فرد،1389: 299) .شاه عزل و نصب کلیه مقامات را بر عهده داشت (ترکمان،1382 : 1089) . شاه عباس به کشوری حکومت می کرد که از سه گروه قومی بزرگ تشکیل می شد:خانواده های قدیمی و سرشناس فارس که مناصب دولتی و دیوانی را در اختیار داشتند ،قبایل ترکمن که پایگاه اصلی صفوی بودند و فرماندهان سپاه و فرمانداری ایالت ها را بر عهده داشتند و نخبگان جدیدی از گرجی های مسیحی و ارامنه و چرکس ها(فوران،1378: 47) .

ساختار اجتماعی دوره قاجار

بافت اجتماعی جامعه ایران در عصر قاجار نمونه ای از یک جامعه عشایری وایلی است . مناسبات ایلی وعشایری در سرتاسر دوره حاکمیت دودمان قاجار در ایران رواج داشته و عشایر در سرتاسر آن پراکنده بوده اند.دکتر رضا شعبانی درکتاب (مبانی تاریخ اجتماعی ایران )  می نویسد: