منطقه فردوس به طور میانگین 2000 متر از سطح آبهای آزاد ارتفاع داد. کوه ها در حدوده 400 متر از دشت ها مرتفع تر اند. زمین های پیرامون شهر فردوس یکی از قدیمی ترین مناطق زیر کشت زعفران، پنبه، انار و بادام در ایران به شمار می آیند(جلیلی‌پروانه و همکاران،1389: 36). با توجه به دستورالعمل های موجود در ایران، اراضی سرزمینی به 9/نُه تیپ دسته بندی می شوند. با توجه به بررسی هایی که در منطقه فردوس صورت گرفته است 3 /سه تیپ ارضی شناسایی شده است.
در محدوده شهرستان فردوس بخش کوهستانی؛ دارای پستی و بلندی بسیار زیادی است. این بخش فرسایش شدیدی را شاهد است، خاک های این منطقه ناخیز و ترکیب بخش عمده ای از سنگریزه ها قرار دارد(مطالعات خاکشناسی،1379: 7). این بخش نه در کشاورزی بلکه به جهت تامین منابع آبی برای توسعه جوامع اهمیت دارد. پهنه دیگر از محدوده مورد مطالعه مناطق کم ارتفاع تر از کوهستان و دامنه ها و تپه های کم ارتفاع هستند. این بخش نیز خاک هایی مانند منطقه کوهستانی دارد که حامی مقدار زیادی سنگریزه است. تیپ اراضی فلاتها یا تراس ها به همراه اراضی آبرفتی؛ بخش های ایده‌آلی برای توسعه انسانی قلمداد می شوند. این تیپ ها به پایین ترین نقطه مخروط افکنه ها و حاشیه رودخانه ها (دائمی یا فصلی) را شامل می شود، بین نقاط کمترین اختلاف ارتفاعی وجود دارد. همچنین میزان شیب در این تیپ ها محدود است(مطالعات خاکشناسی،1379: 10).
تقسیم بندی خاک بر اساس بافت خاک نیز توسط سازمان کشاورزی امریکا انجام می گیرد که به دلیل منابع دردسترس، از این گونه مطالعات در محدوده فردوس استفاده خواهد شد(نقشه3). منطقه فردوس شامل 2 رده خاکی می شود. یکی از این رده های خاک، آریدی سولها[1] هستند؛ این نوع، خاکی است که در آن برای گیاهان میانه رست (Mesophytic) برای دوره های طولانی آب در دسترس نیست شور شدن خاک و نمک زایی به صورت خطرناک، هنگام آبیاری در کشاورزی در این خاک بوجود می آید(USDA,1998:329)، اما با توجه به ویژگیهای این رده خاکی و نقشه های موسسه تحقیقات خاک و آب (موسسه تحقیقات خاک و آب،1394: 34) این نوع خاک را در رسوبات سطح پایین مخروط افکنه‌های در شهرستان می توان دید.
نوع دیگری از خاک که در محدوده موردمطالعه وجود دارد انتی‌سولها[2] هستند. خاک‌هایی که توسعه و تکامل ناچیزی پیدا کرده‌اند و هیچ گونه شواهدی از توسعه افق‌های خاک‌زایی ندارند(USDA,1998:389-390). این خاک ها مربوط به مناطق پر شیب، دشتهای غرقابی و تپه های شنی می شوندکه به روی صخره های محکم و رسوبات شنی تشکیل می شوند، این رده خاک حدود 29 % ازخاک های ایران را تشکیل می دهد و با توجه به نقشه های رده خاکی این نوع خاک نیز در شهرستان فردوس در رسوبات سطح بالای مخروط افکنه های خشک دیده می شوند(موسسه تحقیقات خاک وآب،1394: 33-34).
تپه های شنی، صخره های برون زده و زمین های صخره ای مشخصه تیپ اراضی کوهستانی می باشند. این بخش ها با توجه به بررسی ها، کمترین میزان جمعیت و توسعه انسانی را به خود اختصاص می دهند. اما در منطقه فردوس، بیشترین منابع آبی از این نواحی تامین می شود. در مقابل انتیسول ها و آردیسول ها مناطق مناسبی برای توسعه جوامع انسانی هستند و زمینه را برای توسعه کشاورزی فراهم کرده اند. در منطقه فردوس بیشترین تمرکز فعالیت های انسانی از گذشته تا کنون در رده خاکی آردیسول بوده است.
انتشار یافته برای اولین بار در این وبگاه
"ذکر منبع حرفه یی گری شما را نشان میدهد"