اطلاعات باستان شناختی یا باستان شناسی برای ورودبه سیستم های اطلاعاتی جغرافیایی باید فرآوری وخوانا برای اینگونه سیستم ها باشد، وجه اشتراک اساسی وبنیادی درهمه اطلاعات جغرافیایی؛ ارجاع فضایی به سطح زمین طوریکه قابل اندازه گیری باشند(محمدی،1394: 311) است که در این مورد، در مرحله نخست به علم ژئودزی یا زمین‌سنجی مدیونیم؛ شاخه‌ای از ریاضیات کاربردی وعلوم زمین،که به اندازه‌گیری ونمایش شکل وابعاد زمین، تعیین موقعیت دقیق برروی آن و بررسی میدان ثقل زمین وتغییرات زمانی آن می‌پردازد(Vanícek, Krakiwsky,1986:714) .

اطلاعات جغرافیایی یا اطلاعات باستانشناختی ما نیز اطلاعات ژئودزی رادربرمی گیردکه توصیف این اطلاعات بسیار پیچیده است اما آنچه که دراطلاعات باستان شناختی درارتباط باعلم ژئودزی نمایش داده می شود شامل اطلاعاتی دقیق درمورد اندازه گیری ها خواهد بود این گونه اطلاعات بسیار سودمند خواهد بود ، زمانی که ما به دنبال تعیین الگوها یامدلسازی های تحلیل مکانی خود در باستانشناسی هستیم دانستن موقعیت فضایی هر پدیدار در اولویت خواهد بود. ماهیت اطلاعات باستانشناختی بسیار مهم وحیاطی اند. تعیین "عوامل مهم" برای ایجاد ارتباط های بین متغیرهای محیطی و فاکتور های انسانی بسیار حیاتی است ، ویژگی های محیطی (رودها،ترکیبات خاصی از منابع )،ویژگی های دیگر باستان شناختی (مثل مناطق مرکزی،محوطه های حفاری شده، بقایای متراکم باستانی)یا دیگر پدیده های مرتبط به انسان؛با این حال همپوشانی های صورت گرفته توسط باستان شناسان همیشه به آسانی به نتیجه منجر نمی شود .

برای مثال،چهارنوع ازاطلاعات باستانشناختی همگامسازی شده بااطلاعات جغرافیایی رادر زیر ملاحظه کنید:

۱_  در استان فارس 21 محوطه از 24 محوطه پارینه سنگی جدیددر محدوده ارتفاعی بین 1627 تا 2096 متری از سطح دریا قرار دارند(اطمینان،1393)

۲_ تمرکز اصلی محوطه های اسلامی دشت سر فیروزآباد در حدود 73 درصد در قسمت جنوبی رودخانه مرگ و دامنه شمالی کوه نسار است(امیری،1395).

3- نحوه پراکنش ساختارهای دوران اسلامی دشت بردسکن نشان دهنده تاثیر جریان های آب سطحی موقت بر ساختارهای اسلامی این دشت است(حیدری و همکاران،1395).

سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) مدرنترین وسیله برای تعیین موقعیت ماهواره یی است که به عنوان ابزاری دقیق جایگزین سیستم های موقعیت یاب قدیمی گذشته است، این سیستم با استفاده از ماهواره قادر است ، همه سطح زمین را تحت پوشش قرار داده و بدین وسیله ساعت دقیق ، ارتفاع ، طول و عرض جغرافیایی هر نقطه از زمین را با دقت بالایی اندازه گیری می کند .GPS  خدمات جهان شمولی را ارائه می کند ؛اکنون نتنها در امور نظامی بلکه درسطح بالاتری در امور غیر نظامی اهمیت دارد و به گونه ای طراحی شده است تا بتواند با تعداد نامحدودی کاربر در نقاطی چون زمین،دریا و یا نزدیکی فضا به طور همزمان خدمات دهد  سیستم فوق الذکر اساس سیستم اطلاعات جغرافیایی است و داده های فضایی را در چارچوبی نظام مند قرار می دهد . موقعیت مکانی محوطه ها و ارتفاعات استان فارس با استفاده از GPS به ما این امکان را میدهد که به طبقه بندی مورد تایید در باستان شناسی برسیم و همچنین در موراد دیگر نیز به همان گونه خواهد بود.

باید توجه کرد که اصولاً اطلاعات باستان شناختی چه نوع اطلاعاتی هستند چگونه ساخته می شوند و چگونه تحلیل خواهند شد :

1 - ماهیت پدیده ها و عوارضی که مشاهده می شوند چیست؟ کیفیت داده ها ارتباط مستقیمی با توع کاربری آن در امور مختلف دارد معیار کیفیت داده ها برای همه یکسان نبوده و هر کاربری با توجه به به نوع کاربری خود می تواند استانداردهایی را اعمال کند.سازمان های دولتی متولی اطلاعات مکانی معمولا دارای استاندارد مشخص بین المللی برای تولید اطلاعات جغرافیایی می باشند و ماند سایر کالاها نقشه واطلاعات مکانی نیزدارای استاندارد هایی تعریف شده است  .  پدیده های باستان شناختی در چشم انداز فرهنگی مدنظر سائر حضور دارند  پدیده ها می توانند طیف گسترده یی از اشکال و سازه ها و گاهی پدیده نا ملموس برای تعیین محدوده فرهنگی به صورت پلیگونی استفاده شود . به محض این که یک باستان شناس مکانی را به عنوان سایت کاوش تعیین می کند ، این مکان اساسا به عنوان یک سایت با بقایای گذشته تا حال شناسایی می شود ، و باستان شناس با هدف دستیابی به مواد ملموس و کشف ساختارهای گذشته دست به کاوش می زند . توزیع فضایی ویژگی های فرهنگی به نظر چیز مهمی است برای این چنین چارچوب های اکتشافی و برای کشف پدیدارها، باستان شناسان و انسان شناسان در دو طرف اقیانوس اطلس منبع مهمی با الهام از جغرافیدانها پیدا کردند . یکی از اهداف بلند مدت این گونه از باستان شناسان یافتن پاسخی برای سوال چرایی صعود و سقوط فرهنگ ها است که نشان دهند چگونه فرایند های انتشاری به صورت مجزا "مناطق فرهنگی " ایجاد کرده اند که مطابق با مجموعه های فرهنگی متجانس به وضوح و با روشنی در فضا محدود شده است . نکته کلیدی برای تاکید این است که فاکتورهای خارجی بر رفتار انسان تاثیر گذاشته اند(=جغرافیای رفتاری)، و این رفتار الگوها در فضا است که می تواند به صورت عینی اندازه گیری شود بعد از انداز گیری،این داده ها می توانند به دقت مورد تحلیل قرار گیرندو تاثیر فاکتورهایی (عواملی) مانند فاصله و تسهیلات مختلف از مکان های سایت می تواند به صورت واضح مشخص شود . به این ترتیب در نهایت ممکن است پدیدارهای ما با پاسخ "چرا؟" و بیان ادله در جای خود قرار گیرند این رویکرد جدید تجزیه و تحلیل و مطالعه داده های فضایی تا حد زیادی از طریق نرم افزار های دقیق با طیف گسترده یی از روش های تحلیل فضایی مورد استفاده قرار می گیرند دیگر ، نقشه های توزیع به مانند گذشته پاسخ ما به پدیدارها نیست و نقش آنها کمی تغییر کرده و از این به بعد خلاصه داده ها در یک فرایند پلکانی با سیر صعودی با جزئیات بیشتر برای تحلیل های دقیق تر مورد استفاده قرار می گیرد .

داده  باستان شناختی برای تشکیل یک پایگاه اطلاعاتی قابل مدیریت باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

1-     دارای موقعیت مکانی باشند.

2-     قابل تعریف ،به عنوان یک پدیدار ملموس باشند.

3-     دارای مقیاس باشند.

4-     قابل طبقه بندی بر اساس جمعیت ،کاربری وگاهنگاری و...باشند.

 

انتشار یافته برای اولین بار در این وبگاه

"ذکر منبع حرفه یی گری شما را نشان میدهد"