اسرار اهرام 2 هزار ساله مایاها
کمتر از یک ماه قبل انتشار خبر تخریب یکی از معروف ترین و قدیمی ترین هرم های متعلق به اقوام مایا در کشور بلیز آه از نهاد هر باستان شناس و علاقه مند به آثار باستانی برآورد. هرچند معمولاً وقتی سخن از هرم به میان می آید، بیشتر مردم به اهرام ثلاثه مصر اشاره می کنند، اما هرم تخریب شده در بلیز نیز که متعلق به سایت باستان شناسی نومول بود، با قدمتی حدود 2 هزار و 300 سال از ارزشمندترین اهرام دنیا محسوب می شد. این هرم که در جریان یک عملیات راهسازی به وسیله یک بولدوزر تخریب شد، نشان دهنده وجود تمدنی دیرین در قاره امریکا بود. تمدنی که از وقایع گوناگون طبیعی همچون بارش شهاب سنگ ها، زلزله های عظیم و سیل و توفان جان سالم به در برد، اما در نهایت آن گونه که باستان شناسان و دانشمندان بررسی کردند، به علت تغییرات شدید جوی و یک خشکسالی 200 ساله نابود شد.
تمدن 4 هزار ساله
مایاها از اقوام ساکن در قاره امریکا همچون آزتک ها بودند که گستردگی تمدن آن ها از جنوب مکزیک تا هندوراس کنونی و السالوادور کشیده شده بود و البته تمدن آن ها که در نجوم و پزشکی سرآمد بودند، از 2 هزار سال پیش از میلاد مسیح تا سال 1600 میلادی و فتوحات اسپانیایی ها در قاره امریکا ادامه داشت، اما هرم های معروف آن ها در فاصله 200 تا 900 بعد از میلاد مسیح بنا شد. اهرام مایاها یکی از جالب ترین دستاوردهای معماری به جا مانده از تاریخ باستان است. طراحی آن ها بسیار دقیق بوده و هرم های به جا مانده نشان می دهد تلاش بشری بسیاری پشت آن وجود داشته است. تصاویر نقش بسته روی این هرم ها نیز اطلاعات ارزشمندی را از نوع زندگی مایاهای باستانی در اختیار بشر امروز قرار می دهد؛ اطلاعاتی همچون قربانی کردن انسان ها، تشریفات مذهبی گاه مخوف و رفتارهای ستمگرانه با همنوع.
ویژگی های اهرام مایا
شیب اهرام مایاها نسبت به اهرام مصری های باستان تندتر است و بر سطح دست کم یک سمت از آن ها پلکان هایی قرار داشت که روحانیون مایا از آن ها بالامی رفتند تا بر قله هرم بایستند و در معبد بالای هرم مراسم مذهبی خاص خود و قربانی کردن را که بیشتر در آن یک انسان قربانی می شد، به جا آورند. بر دیوارهای این معابد تصاویری از این نوع مراسم حکاکی شده است و نوشته هایی وجود دارد که باستان شناسان هنوز موفق به رمزگشایی آن ها نشده اند. این معابد دارای چندین اتاق بود که هر اتاق به یکی از تشریفات مذهبی اختصاص داشت. برخی از این تشریفات کاملاً سری بود. اما کل هرم به معبد اختصاص نداشت. در طبقات پایین تر هرم کاخ هایی ساخته شده بود و در آن ها اتاق هایی وجود داشت که شبیه سوناهای امروزی بود. این سوناها به شکلی ساخته شده بود که آب خارج شده از صخره ها وارد آن ها می شد و در اتاق مزبور تولید بخار می کرد. این بخار از سوراخی کوچک خارج می شد.
یکی دیگر از بخش های این هرم ها «زمین توپ» (Ball Court) بود که در آن نه فقط یک نوع بازی انجام می شد که برای اجرای موسیقی و جشن هم مورد استفاده قرار می گرفت. در شماری از این اهرام هم اتاق هایی کشف شده است که در آن ها مقبره شاهان مایا وجود داشته است. شمار بیشتری از اهرام مایا هم به شکلی طراحی و ساخته شده بودند که بتوانند بزرگترین علاقه اقوام مایا یعنی نجوم را برآورده کنند. مایاها در اتاق های ویژه نجوم در این معابد قادر بودند همه وقایع و رویدادهای نجومی را رصد و در نهایت پیش بینی کنند.
روزنامه ایران، شماره 5388 به تاریخ 23/3/92، صفحه 15 (میراث)
دریافت
حجم: 36.3 کیلوبایت